Hitit Universitetinin Süni İntellekt Dəstəkli Yeni Proqram Təminatı
Hitit Universitetinin müxtəlif ixtisas sahələrindən olan akademiklər komandası, öskürək səsinə əsaslanaraq 6 fərqli xəstəliyi, habelə sağlam öskürəyi diaqnoz edə bilən süni intellekt dəstəkli proqram təminatı hazırlayıb.
Layihənin Tərkibi və Məqsədi
Universitetdən iki biostistika mütəxəssisi, bir kompüter mühəndisi, bir ağciyər xəstəlikləri mütəxəssisi və bir qastroenterologiya mütəxəssisi insan səslərini riyazi verilənlərə və görüntülərə çevirərək tənəffüs yolları xəstəliklərinin diaqnozuna imkan verəcək proqram təminatı üzərində işə başlayıblar. Bu multidissiplinar yanaşma, öskürək səslərinin analizini daha dəqiq və etibarlı etməyi hədəfləyir.
Bir ildən artıq davam edən tədqiqatlar çərçivəsində 75 nəfərdən alınan öskürək səsləri riyazi verilərə və vizual qrafiklərə çevrildi. Əldə olunan məlumatlar dərin öyrənmə (deep learning) üsulu ilə KOAH, astma, bronxit, yuxarı tənəffüs yolları xəstəlikləri, sətəlcəm (zaturiya), reflü kimi xəstəliklərdən qaynaqlanan öskürək səslərinin xüsusiyyətləri süni intellektə öyrədilib.
Heç bir xəstəlik daşımayan nəzarət öskürəyini də müəyyən edə bilən və xəstəlikləri 91 faizdən yüksək uğur nisbətilə diaqnoz edə bilən proqram təminatı layihəsi TÜBİTAK tərəfindən dəstək almağa layiq görülüb.
XƏSTƏLƏR MOBİL TELEFONLA ÖZLƏRİNƏ DİAQNOZ QOYA BİLƏCƏK
Layihənin üçüncü mərhələsində mobil proqram təminatının hazırlanmasını hədəflədiklərini vurğulayan layihə rəhbəri Demir, bu barədə belə danışıb:
“Layihə ilə əsas məqsədimiz budur: minlərlə səs məlumatı üzərindən dərin öyrənmə və süni intellektlə bir model formalaşdıracağıq. Bu modelin tənəffüs yolu xəstəliklərini təxminən 95 faiz dəqiqliklə tanıya biləcəyini düşünürük. Üçüncü mərhələdə, mobil telefonla qeydə alınan öskürək səsi vasitəsilə şəxsin özünə birbaşa tənəffüs yolu diaqnozu qoya biləcəyi mobil tətbiq hazırlamaq istəyirik.”
Bu yenilik, gələcəkdə insanların həkimə getmədən ilkin diaqnostikanı mobil telefonları vasitəsilə aparmalarına şərait yaradacaq. Bu texnologiyanın xüsusilə uzaq bölgələrdə və səhiyyə xidmətlərinə çıxışın məhdud olduğu yerlərdə əhəmiyyətli rol oynaması gözlənilir.