Dünyanın ən zəngin insanı olan Larri Ellison kimdir?
Yatlar, milyon dollarlıq saatlar, Havay adası və milyard dollarlıq sövdələşmələr… Silikon Vadisinin “həqiqətən necə əylənməyi bilən” rəhbəri Larri Ellison həm iş dünyasında, həm də şəxsi həyatı ilə diqqət çəkib.
“Həqiqətən necə əylənməyi bilən Silikon Vadisi rəhbəri”
The New York Times qəzeti 10 sentyabr tarixində qısa müddətli də olsa dünyanın ən zəngin insanı olan Oracle şirkətinin qurucusu Larri Ellisonu belə təsvir edib. Çünki o, bir tərəfdən CBS-in “dünyanın ən iddialı” dediyi bir karyeraya sahib olarkən, digər tərəfdən yat həvəsi ilə adından söz etdirib, Havayın altıncı ən böyük adasını satın alıb və bitməyən bir ehtirasla sevgi, evlilik və boşanma həyatı yaşayıb. Son dövrlərdə isə ABŞ Prezidenti Donald Tramp ilə yaxınlaşması diqqət çəkib.
Oracle uzun müddət bulud hesablamaları yarışında Amazon, Microsoft və Google-ın arxasında qalıb. Lakin son iki ildə süni intellekt yatırımlarına yönəlməsi şirkəti bulud bazarında önə çıxarıb. Oracle bu il OpenAI və SoftBank ilə 500 milyard dollarlıq ortaq saziş imzalayıb. Şirkət həmçinin OpenAI-yə illik 30 milyard dollarlıq müqavilə ilə 4,5 GW hesablama gücü təmin etməyə razılaşıb. Bu açıqlamalardan sonra Oracle səhmləri bir gündə təxminən 40% artıb. Bloomberg Ellisonun sərvətindəki bu sıçrayışın “indiyə qədər qeydə alınmış ən böyük bir günlük artım” olduğunu bildirib. 81 yaşlı Ellison Bill Qeyts, İlon Mask, Ceff Bezos və Mark Zukerberq kimi adları geridə qoyaraq dünyanın ən zəngin insanı titulunu qazanıb.
Ellison Oracle-ı 1977-ci ildə qurub və onilliklər keçməsinə baxmayaraq hələ də Silikon Vadisinin ən böyük adlarından biri olaraq qalıb. Ellison həmçinin Tesla, Salesforce kimi şirkətlərə böyük yatırımlar edib, hətta bir müddət Apple-ın idarə heyətində də yer alıb. Şəxsi həyatında isə təsirli saat kolleksiyasına sahib olub, yaşadığı evə 200 milyon dollar xərcləyib və ən azı bu qədər məbləği yat yarışlarına sərf edib.
Bu nöqtəyə necə gəlib?
Larri Ellison 17 avqust 1944-cü ildə Nyu-Yorkun şimal-şərqindəki Bronks bölgəsində anadan olub. Vanity Fair-in yazdığına görə, anası Ellison 9 aylıq olanda sətəlcəmə tutulduqda onu xalası Lillian və əmisi Luis Ellisonun yanına Çikaqoya göndərib. Rusiyadan gələn mühacir olan və ABŞ-a daxil olduğu Ellis Adasına istinadən “Ellison” soyadını alan Luis Ellison Larri-nin ögey atası olub.
Larri Ellison Çikaqonun South Side bölgəsində orta məktəbdə oxuyub, sonra İllinoys Universitetinə daxil olub. Lakin ikinci kursda ögey anası (xalası) vəfat edəndə təhsilini yarımçıq qoyub. Daha sonra Çikaqo Universitetində yenidən şansını sınayıb, amma burada da cəmi bir semestr oxuduqdan sonra təhsili tərk edib.
1966-cı ildə, 22 yaşında Ellison Çikaqodan Kaliforniyanın Berkli şəhərinə köçüb. O dövrdə hələ Silikon Vadisi adlanmasa da, bu bölgə texnologiya sektorunun sürətlə inkişaf etdiyi bir mərkəzə çevrilib. Ellison burada müxtəlif işlərdə çalışıb, Wells Fargo və əsas kompüter istehsalçısı Amdahl kimi şirkətlərdə işləyib. Bu müddətdə kompüter və proqramlaşdırma bacarıqlarını inkişaf etdirib.
İlk məhsulunu "Sürüm-2" adıyla bazara çıxarıb
1977-ci ildə Ellison Bob Miner və Ed Oates ilə birlikdə Software Development Laboratories adlı yeni bir şirkət qurub. Şirkət cəmi 2000 dollar kapitalla başlayıb. Ellison və tərəfdaşları IBM kompüter alimi Edqar F. Codd-un “əlaqəli verilənlər bazası” nəzəriyyəsindən ilhamlanıb. Bu metod kompüter sistemlərinin məlumatları saxlama və əldə etmə üsulunda inqilabi olub. Bu gün adi qəbul edilən bu yanaşma 1970-ci illərdə radikal bir yenilik olub.
Oracle verilənlər bazasının ilk versiyası “Sürüm 2” adıyla buraxılıb. O dövrdə Oracle-da işləyən Stuart Feigin Bloomberg-in “Game Changers” proqramında bu ad seçimini belə izah edib:
“Oracle proqramının 1-ci versiyası yox idi, çünki hamı ‘Heç kəs 1-ci versiyanı almaz, çünki o, səhvlərlə doludur’ deyə düşünürdü. Buna görə biz 2-ci versiyadan başladıq. Amma bizim 2-ci versiyamız da başqalarının 1-ci versiyası qədər səhvli idi… O ilk versiyaları mən verilənlər bazalarının hamamböcəyi oteli kimi təsvir edirəm. Məlumatlar içəri girirdi, amma çölə çıxmırdı.”
1979-cu ildə şirkətin adı Relational Software Inc. olaraq dəyişdirilib, 1982-ci ildə isə əsas məhsulundan ilhamlanaraq rəsmən Oracle Systems Corp. adını alıb.
1986-cı ildə Oracle birja açıq təklif edib və 55 milyon dollar gəlir elan edib. Böyüyən kompüter sənayesinin əsas aktyorlarından biri olan şirkət sürətlə böyüyüb. Oracle müəssisələrin fəaliyyətləri üçün kritik olan məlumatları izlədikləri verilənlər bazalarını təmin etməkdən məsul olub.
90-cı illərin əvvəllərində iflasın astanasında
Larri Ellison 49 yaşında milyarder olub və 1990-cı illərin nümayişkar zirvə dövründə o zamankı nisbətən təmkinli Silikon Vadisinə kəskin ziddiyyət təşkil edib. Ofis idarəetmə tərzini “istehza yolu ilə idarəetmə” kimi təsvir edib. Lakin karyerası və yatırımları hamar bir yol və yalnız dəyərləndirilən imkanlardan ibarət olmayıb. The New York Times-ın xəbərinə görə, Oracle 1990-cı ilin sentyabrında 36 milyon dollar zərər elan edib. İlin əvvəlində gəlirlərini səhv hesabladığını etiraf edib. Bu vəziyyət şirkəti az qala iflasın astanasına gətirib. Oracle öz-özünə yaratdığı ölümcül böhranı yaşadığında Ellison belə deyib:
“Oracle yeniyetmələr tərəfindən idarə olunub. Buna mən də daxiləm.”
Bu dövrdə Sybase kimi rəqiblər Oracle-ın bazar payını daraldıb. Eyni ildə Oracle işçi qüvvəsinin 10%-ni, yəni təxminən 400 işçini ixtisar etmək məcburiyyətində qalıb. Ellison sonradan bunu “inanılmaz bir iş səhvi” kimi qiymətləndirib. Şirkəti iflasın astanasından xilas etmək bir neçə il çəkib. 1992-ci ilə gəlindikdə Ellison və Oracle yeni işçilər və populyar Oracle7 verilənlər bazası ilə yenidən yoluna qayıdıb.
O, jurnalistlərə Apple-ın nəzarətini ələ keçirmək üçün bir etibarnamə müharibəsi başlatacağını söyləyib və Microsoft ilə uzun müddətli, birtərəfli bir rəqabətə girişib.
Softwar: An Intimate Portrait of Larry Ellison and Oracle kitabında Ellison iş fəlsəfəsini “hər kəsin etdiyini edərək zəngin ola bilməzsiniz” kimi ümumiləşdirib. Hər kəs onun yanıldığını düşündüyündə, yəni “budakların ən ucuna qədər gedib orada sıçradığında” xoşbəxt olduğunu söyləyib. Lakin əlavə edib:
“İnsanlar sənə dəli deyirsə, həqiqətən də dəli ola bilərsən. Bu ehtimala qarşı daim diqqətli olmalısan. İnsanların sənə tez-tez dəli deməsini istəməzsən; üç-dörd ildə bir dəfə olması yaxşıdır. Bundan daha tez-tez olarsa, narahat olmalısan, çünki heç kəs üç-dörd ildən daha tez yaxşı bir fikir yarada biləcək qədər ağıllı deyil.”
Bahalı hobbilər
Larri Ellison Oracle-ın ən böyük səhmdarı olaraq milyonlarına milyonlar qatıb və zamanla bahalı hobbilərinə yönəlib. Ən böyük hobbisi yat yarışları olub. 1995-ci ildə bir yarışda sükan arxasında görünən Ellison, həmçinin BMW Oracle USA yelkən komandasını qismən maliyyələşdirib. Bu komanda 2010-cu ildə America’s Cup-ı qazanıb.
Ellisonun ilk “əsl” yatı 1996-cı ildə Kirk Kerkoriandan 10 milyon dollara aldığı October Rose olub. 192 fut uzunluğundakı bu şık yat Ellisona görə çox yavaş və statik olub. Qısa müddətdə səviyyəni yüksəldərək Meksikalı media maqnatı Emilio Azkarraganın dul xanımından 25 milyon dollara o dövrün ən sürətli meqa yatlarından biri olan Eco-nu alıb. İki nəhəng dizel mühərriki və bir döyüş təyyarəsi turbini ilə təchiz olunmuş bu 244 futluq yat saatda 35 dəniz milindən çox sürətə çata bilib. Ellison yatın adını Katana olaraq dəyişdirib və 35 milyon dollarlıq bir transformasiya ilə basketbol meydançasından açıq hava jakuziyə qədər bir çox lüks detal əlavə edib.
Bundan əlavə, Norman Foster tərəfindən dizayn edilmiş Ronin də Ellisonun kolleksiyasına qatıb. 192 fut uzunluğundakı bu yat 15 nəfərlik ekipajı ilə Sausalitoda hər an Sakit Okeana çıxmağa hazır olub. Ellison Katana və Ronin-dən aldığı ilhamla “mükəmməl yat”ı xəyal etməyə başlayıb: Zərif xətlərə malik, möhtəşəm, lakin “üzən saray” görünüşündən uzaq, eyni zamanda uzun mənzilli və yüksək sürətli bir gəmi.
Bu axtarış onu məşhur yat dizayneri Con Bannenberqə aparıb. Çətin bir şəxsiyyət kimi tanınsa da, Ellison onun vizyonunun öz xəyalları ilə uyğunlaşdığını tezliklə anlayıb. Ortaya çıxacaq yat təkcə lüks deyil, həm də memarlıq şahəsəri olacaqdı. Düz göyərtə quruluşu, gizlədilmiş avadanlıqları, titan və karbon lifindən hazırlanmış baca dizaynı və şüşə divarlarla əhatə olunmuş üst mərtəbələri ilə həm mühəndislik, həm də estetik baxımdan dövrün ən iddialı layihələrindən biri olub. 82 otağı arasında idman zalı, basketbol meydançası, şərab anbarı və kino zalı olan Rising Sun Almaniyanın Lürssen firması tərəfindən inşa edilib. 2013-cü ildə San-Fransiskodakı Oracle-ın illik konfransında açılış nitqi etmək əvəzinə yatı ilə America’s Cup-ı qazanmağa çalışıb.
Ellison illər boyu savurgan xərcləri ilə də diqqət çəkib. Richard Mille markalı saatlardan ibarət milyon dollarlıq kolleksiyasından başqa, 2009-cu ildə Indian Wells tennis turnirini 100 milyon dollara alıb. Bloomberg-ə görə, mühasibi Filip Simon bir dəfə ona “büdcə et və planlaşdır” xəbərdarlığı edib.
Salesforce: Rəqiblərdən pul qazanmaq
Ellison həmçinin Salesforce-un ilk investorlarından biri olub. 1999-cu ildə Oracle-dakı şagirdi Mark Benioff yeni bir təşəbbüs olan Salesforce.com-u qurmaq üçün şirkətdən ayrılıb. Ellison dostunun təşəbbüsünə 2 milyon dollar yatırdıb. Lakin Benioff Oracle-ın Salesforce-un məhsuluna rəqib bir proqram təminatı inkişaf etdirdiyini öyrənəndə Ellisonun idarə heyətindən ayrılmasını istəyib. Ellison isə əksinə, Benioffu onu işdən çıxarmağa məcbur edib və beləliklə səhmlərini əlində saxlayıb. Bu gün 230 milyard dollar dəyərində olan Salesforce sayəsində Ellison rəqibləri uğurlu olduqda belə qazanc əldə edib. Bu vəziyyət iki rəhbər arasında bu günə qədər davam edən “sevgi-nifrət” münasibətini qidalandırıb.
Dot-com dövrü və böyümə
1990-cı illərin sonundakı dot-com partlayışı Oracle-a böyük fayda gətirib. Yeni qurulan bütün internet şirkətlərinin verilənlər bazalarına ehtiyacı var idi və Oracle bu tələbi qarşılayıb. Dot-com balonu partlayanda investorlar itirib, amma Oracle proqram təminatı həllərinə olan tələb və etdiyi satın almalar sayəsində daha da güclənib. 2000-ci illərin ortalarında Ellison şirkəti böyük satın almalara yönəldib. 2005-ci ildə PeopleSoft-u 10,3 milyard dollara alıb. 2010-cu ildə isə Sun Microsystems-i satın alıb. Bu saziş şirkətə populyar MySQL verilənlər bazası da daxil olmaqla mühüm texnologiyalar qazandırıb.
Larri Ellison sərvətini müxtəlif sahələrdə dəyərləndirib. Təhsil texnologiyası şirkəti Leapfrog Enterprises-a yatırım edib, həmçinin Elizabet Holmsun qurduğu və sonradan bir neçə damcı qanla yüzlərlə test edə biləcəyini vəd edən, lakin nəticələrinin etibarsız olduğu ortaya çıxan Theranos-un da erkən investorlarından olub.
1997-ci ildə Stiv Cobs Apple-a baş direktor kimi qayıdanda Ellisonu idarə heyətinə dəvət edib. Ellison bir neçə il vəzifədə qalıb, lakin kifayət qədər vaxt ayıra bilmədiyi üçün 2002-ci ildə ayrılıb. Bu müddətdə təxminən 70 min səhm almaq hüququ var idi; o dövrdə bu, təxminən 1 milyon dollar dəyərində olub.
Ellison həmçinin milyard dollarlıq daşınmaz əmlak portfelinə malik olub. Rod-Aylenddəki Astor Beechwood malikanəsi və Malibudakı evi onun ən diqqətçəkən mülkləri arasında olub. 2022-ci ildə Floridada rekord qıraraq Palm Biç yaxınlığında 22 hektarlıq bir mülkü 173 milyon dollara alıb. Lakin bu məbləğ sərvətinin min bir hissəsi belə deyil.
Şəxsi həyatı və imici
Ellison beynəlxalq elit cəmiyyətində playboy imici ilə tanınıb. Dörd dəfə boşanan 80 yaşlı milyarderin heç bir evliliyi uzunömürlü olmayıb. İlk evliliyini 1967-ci ildə Adda Quinn ilə edib, lakin cütlük 1974-cü ildə ayrılıb. 1977-ci ildə Nensi Uiler Cenkinslə qısa müddətli evlilik yaşayıb. 1983-cü ildə Oracle-da resepsionist kimi çalışan Barbara Boothe ilə evlənib və bu evlilikdən iki övladı olub. Dördüncü evliliyini 2003-cü ildə romançı Melanie Kraft ilə edib. Toyda Bill Qeyts şahid olub. 2010-cu ildə boşanan Ellison Wall Street Journal-ın dekabr xəbərinə görə, indi 33 yaşlı Keren Zhu ilə evli olub. Ellisonun övladları, prodüser David Ellison və Annapurna Pictures-ın qurucusu Meqan Ellison da media dünyasında özlərini sübut edib.
İdman dünyasına töhfəsi
Wall Street Journal-ın xəbərinə görə, Ellison Miçiqan Universitetinin futbol komandasına ianə edib və ölkənin ən yaxşı lisey oyunçularından biri olan Brays Andervudun Luiziana Dövlət Universiteti əvəzinə Miçiqana getməsində rol oynayıb. Əvvəllər universitetlə heç bir əlaqəsi olmayan Ellisonun həyat yoldaşı Zhu Miçiqan məzunu olub. Xəbərə görə, Ellison və Zhu Miçiqan futbol komandasının baş meneceri ilə birlikdə Andervuda Zoom vasitəsilə qoşularaq transferə dəstək verib.
Demokratlardan Respublikaçılara
1990-cı illərin sonunda Ellison Demokrat Partiyasına yaxın bir fiqur kimi diqqət çəkib. Bir dəfə Konstitusiyanın dəyişdirilərək Bill Klintonun üçüncü dəfə prezident seçilməsinə imkan yaradılması barədə zarafat belə edib. 21-ci əsrdə isə mühafizəkarlaşdı, İsrail Baş Naziri Benyamin Netanyahunun dostu olub və Barak Obamanın İsrailə qarşı siyasətinə etiraz edib. 2016-cı il prezident seçkilərində Ellison o dövrdə Trampa qarşı olan Florida senatoru Marko Rubionu dəstəkləyib. 2018-ci ildə belə deyib:
“Bill Klinton mərkəzçi olub. Toni Bleyr mərkəzçi olub. Marko Rubio mərkəzçi olub. Mitt Romni mərkəzçi olub. Mənim siyasətim budur.”
2020-ci ildə Tramp Ellisonu Cənubi Kaliforniyadakı qolf meydançasında ianə gecəsinə ev sahibliyi etməyə razı salıb. Dəvətnamədə tək ev sahibi kimi adı çəkilsə də, Ellison tədbiri buraxıb və insanlara xəstə olduğunu söyləyib.
Dörd il sonra Tramp yenidən Ellisonun ilk seçimi olmayıb. Ellison Cənubi Karolinaya gedərək senator Tim Skottun prezidentliyə namizədliyini elan etdiyi çıxışa qatıb. Skott milyarderi “mentorlarımdan biri” kimi təsvir edib.
Skottun namizədliyi sönümləndikdən və Tramp nağd pula ehtiyac duyduqdan sonra Ellison Mar-a-Laqoda onunla şam yeməyi yeyərək yeni Respublikaçı namizədlə yaxınlaşıb. Floridada yeni aldığı evdə bəzən yaxınlıqda yaşaması da buna kömək edib.
Tesla və Mask ilə münasibətləri
Ellison 2014-cü ilə qədər Oracle-ın baş direktoru kimi fəaliyyət göstərib və hazırda şirkətin idarə heyətinin sədri və texnologiya rəhbəri olub. 2016-cı ildə Ellison üçün şəxsi qələbə olan NetSuite-in satın alınması həyata keçib.
2018-ci ilin dekabrında Ellison böyük investor olduğu Tesla-nın idarə heyətinə qatıb. Eyni il Tesla baş direktoru İlon Maskı “yaxın dost” kimi xarakterizə edib və tənqidçilərə qarşı onu müdafiə edib. Mask 2022-ci ildə Twitter-ı satın alanda Ellison 1 milyard dollar yatırım təklif edib. Valter Ayzeksonun bioqrafiyasına görə, Mask Ellisonun unutduğu şifrəni sıfırlamasına belə kömək edib.
2020-ci ilin dekabrında Ellison Lanai adasına tam ştatlı köçdüyünü elan edib. Bu elan Oracle-ın baş qərargahını Ostin, Texas’a köçürmə qərarından sonra gəlib. Oracle işçiləri Ellisondan Texas’a köçüb- köçməyəcəyini soruşduqda, Ellison şirkət miqyasında e-poçtda belə yazıb:
“Cavab xeyrdir. Mən Havay ştatına köçdüm və Lanai adasından Zoom gücü ilə işləyəcəyəm.”
E-poçtunu belə imzalayıb: “Mahalo, Larri.”
Süni intellekt yatırımları
2022-ci ilin iyununda Tesla-nın etibarnamə sənədində Ellisonun idarə heyətindən ayrılacağı açıqlanıb, lakin rəsmi olaraq avqustda ayrılıb. ABC-nin xəbərinə görə, Ellison istefa etməzdən əvvəl şirkətdə 45 milyon dollar dəyərində səhmə sahib olub. O vaxtdan bəri Ellison və Maskın yaxın münasibətlərini davam etdirdiyi bildirilib.
Oracle 2023-cü ildə tarixinin ən parlaq dövrlərindən birini yaşayıb. Şirkət süni intellekt çağında özünə möhkəm bir yer qazanıb və səhmləri rekord səviyyələrə çatıb. Eyni il Oracle OpenAI-nin rəqiblərindən olan Cohere-ə yatırım edərək Salesforce kimi digər texnologiya nəhənglərinin sırasına qatıb. Bu addım Oracle-ın müştərilərinə Cohere texnologiyası vasitəsilə generativ süni intellekt xidməti təklif etməsini təmin edib.
Larri Ellison bu tərəfdaşlığı belə izah edib: “Cohere və Oracle korporativ müştərilərin öz xüsusi böyük dil modellərini öyrətmələrini və bunu məlumatlarının məxfiliyini qoruyaraq çox asan şəkildə etmələrini təmin etmək üçün birlikdə çalışıb.”
2024-cü ilə gəlindikdə Oracle-ın illik qazancları gözləntiləri aşıb. Süni intellektə olan böyük tələb sayəsində şirkətin səhmləri iyun ayında 13% dəyər qazanıb. Bu artım Ellisonun sərvətinə bir anda 14 milyard dollar əlavə edib.
Paramount sazişi və əyləncə sektoru
Oracle 2024-cü ilin aprelində baş qərargahını Tennessi ştatının Neşvil şəhərinə köçürəcəyini elan edib. Şirkət cəmi dörd il əvvəl San-Fransisko bölgəsindən Ostinə köçmüşdü. CNBC-nin xəbərinə görə, Ellison Oracle Health Summit-də deyib: “Bizi ən çox maraqlandıran sənayenin mərkəzi səhiyyə sektorudur və Neşvil də onun mərkəzidir.” Şirkətin burada “nəhəng bir kampus” tikməyi planlaşdırdığı açıqlanıb.
2024-cü ildə aylarla davam edən danışıqlardan sonra oğlu David Ellison tərəfindən qurulan Skydance Media və Paramount birləşmə qərarı alıb. Şirkətlərin “mənfəəti artırmaq, yaradıcılar üçün sabitlik və müstəqillik təmin etmək və daha sürətlə böyüyən rəqəmsal platformlara daha çox yatırım etmək” məqsədi daşıdığı bildirilib.
David Ellison Paramount-un yeni baş direktoru təyin olunsa da, Federal Communications Commission (FCC) sənədləri atası Larri Ellisonun əsas səhmdar olaraq son qərarvermə səlahiyyətini əlində saxlayacağını və mühüm qərarlar üzərində nəzarəti saxlayacağını göstərib. 8 milyard dollar dəyərindəki saziş CBS və MTV kimi böyük aktivləri də əhatə edib. Skydance-in arxasındakı özəl kapital şirkəti RedBird Capital Partners müəyyən səsvermə hüquqları əldə etsə də, ən böyük pay Ellisonda qalıb.
Ellison eyni zamanda əyləncə sektorunda da əhəmiyyətli rol oynayıb. Iron Man 2 kimi filmlərdə kiçik rollar alan Ellison qızı Meqan Ellisonun Annapurna Pictures-ı və oğlu Davidin Skydance Media-sı kimi övladlarının təşəbbüslərini maliyyələşdirib.
Fərqli bir “xeyriyyəçilik”
Larri Ellisonun xeyriyyəçilik hekayəsi Bill Qeyts və ya Uorren Baffet kimi rəqiblərindən fərqli bir yol tutub. Qeyts və ya Baffet kimi klassik xeyriyyəçilərin kölgəsində qalan Ellison ənənəvi ianə və fond yanaşmasına məsafəli davranıb. Ona görə dünyanın ən böyük problemlərini həll etməyin yolu yalnız ianə vermək deyil, ticarət baxımından davamlı strukturlar qurmaqdır.
Ellison bu yanaşmasını Ellison Institute of Technology vasitəsilə həyata keçirib. Oksford yaxınlığında nəhəng bir kampus tikilən institut iqlim dəyişikliyi, aclıq, xəstəliklərin müalicəsi və süni intellektə yönəlmiş layihələrə resurs ayırmağı hədəfləyib. Qurum qeyri-kommersiya fondu kimi görünsə də, əslində böyük ölçüdə kommersiya şirkətlərindən ibarət mürəkkəb bir quruluşa malik olub. İnstitutun rəhbəri, Oksfordlu alim Con Bellin sözlərinə görə, Ellisonun fəlsəfəsi aydındır:
“Həllər ticarət baxımından tətbiq oluna bilən olmalıdır.”
Məlumat həvəsi və nəzarət cəmiyyəti
Ellison son zamanlar dünyanı daha yaxşı etmək cəhdində nəzarət cəmiyyətini müdafiə edib. Onun xəyalında dünyanın bütün məlumatlarını birləşdirmək var. Ediləcək işlər siyahısındakı ən iddialı maddələrdən biri minlərlə fərqli verilənlər bazasını tək bir nəhəng elektron hovuzda birləşdirmək olub. Ellisona görə, bu məlumatlar süni intellekt tərəfindən işlənəcək və yalnız xəstəlikləri sağaltmaqla kifayətlənməyəcək, “hər şeyi düzəldəcək”.
Fevralda Dubayda keçirilən hökuməti yenidən ixtira etmə simpoziumunda keçmiş Böyük Britaniya baş naziri Toni Bleyrə qoşularkən bu iddiasını təkrarlayıb. Videokonfrans vasitəsilə qatıldığı tədbirdə Ellison sakit, lakin qəti bir tonda deyib: “Bunun daha xoşbəxt bir vətəndaş kütləsi yaradacağını düşünürəm.”
Lakin Ellisonun bu məlumat həvəsi yolunda problemlər də ortaya çıxıb. Noyabrda Kaliforniyada federal məhkəmə Oracle-ın insanların onlayn və oflayn məlumatlarını icazəsiz toplayıb satdığı iddiası ilə açılan kollektiv iddia üzrə razılığa gəlib. Şirkət heç bir günahı qəbul etməyib, lakin 115 milyon dollar ödəməyi qəbul edərək mübahisəli prosesi bağlayıb.
TikTok-u satın alacağı iddia edilib
Ellison uzun müddətdir ABŞ-dakı TikTok müzakirələrində adı çəkilən ən güclü aktyorlardan biri olub. Oracle 2020-ci ildə tətbiqin ABŞ əməliyyatlarına ortaq olmağın astanasında olub və Amerika istifadəçilərinin məlumatlarını öz bulud sistemində saxlamağa başlayıb. Saziş baş tutmasa da, Ellisonun texnologiya və media vizyonu ilə birləşən bu təşəbbüs onun TikTok ilə əlaqəsinin əsasını təşkil edib. Trampın yeni dövründə TikTok-un qadağan edilməsindən yana olmadığını, lakin qadağanın ləğv edilməsi üçün onun 50%-nin ABŞ şirkətinə verilməsini istəməsi Ellisonun adının yenidən gündəmə gəlməsinə səbəb olub. Trampa yaxınlığı və süni intellekt və nəzarət cəmiyyəti üzərindəki iddialı ideyaları sayəsində TikTok-un potensial alıcıları arasında yenidən önə çıxıb. Trampa Maskın TikTok-u alıb-almayacağı soruşulduqda o belə deyib:
“Larri-nin də onu almasını istərdim.”